Osoby, które otrzymują nieruchomość w spadku, powinny zadbać o uregulowanie jej stanu prawnego, aby nie stracić prawa do rozporządzania nią. Z kolei będąc właścicielem nieruchomości, dobrze jest zabezpieczyć ją na wypadek śmierci i spisać testament. W przeciwnym razie dojdzie do ustawowego dziedziczenia pozostawionego majątku, w tym również nieruchomości.

Każdy, kto ma zdolność dziedziczenia, może otrzymać w spadku nieruchomość. Istnieją dwie drogi nabycia spadku – dziedziczenie testamentowe oraz ustawowe. Jeśli spisany został testament, ma on pierwszeństwo przed ustawą, ale warto wiedzieć, że spadkobiercy ustawowi, którzy nie zostali uwzględnieni w testamencie, mają prawo do tzw. zachowku.

W przypadku śmierci bliskiej osoby lub członka dalszej rodziny często pojawiają się problemy z pozostawionym majątkiem, który może obejmować również nieruchomość. Jeżeli spisany został testament, wówczas spadek otrzymują osoby wskazane w dokumencie przez testatora. Wszyscy potencjalni spadkobiercy powinni udać się do notariusza, który sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Muszą oni jednak zgadzać się co do sposobu dziedziczenia i wysokości przypadających im udziałów. Innym sposobem jest sądowe stwierdzenie nabycia spadku, z którym mamy do czynienia, gdy zachodzi spór dotyczący kręgu spadkobierców lub przypadających im części majątku, ale także, jeżeli spadkobiercy nie są znani.

W Polsce mniej niż co 10 osoba powyżej 45 roku życia decyduje się na spisanie testamentu. Jeśli nie sporządzono testamentu, mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym i stanowi ono nawet 90 proc. wszystkich spaw spadkowych w naszym kraju. Dziedziczenie ustawowe polega na rozdysponowaniu majątku osoby zmarłej zgodnie z prawem spadkowym. Z dziedziczeniem ustawowym mamy zwykle do czynienia, jeśli nie pozostawiono testamentu, który określałby sposób podziału majątku zmarłego, ale mechanizm ten jest również wykorzystywany w przypadku, gdy testament jest nieważny lub wszyscy wskazani w testamencie spadkobiercy odmówią przyjęcia spadku.

Zgodnie z dziedziczeniem ustawowym jest sześć grup spadkobierców, którzy kolejno uprawnieni są do odziedziczenia pozostawionego majątku. W pierwszej kolejności spadek przypada małżonkowi oraz dzieciom, które powinny odziedziczyć majątek w równych częściach. Małżonek natomiast powinien otrzymać nie mniej niż 25 proc. spadku. Jeżeli dziecko zrzekło się spadku lub nie żyje, prawo do pozostawionego majątku przechodzi na wnuki spadkodawcy. Jeżeli osoba zmarła nie miała dzieci, wówczas w pierwszej kolejności dziedziczy małżonek i rodzice, którzy otrzymują min. 25 proc. spadku. W przypadku braku małżonka i dzieci, majątek spadkodawcy dziedziczą rodzice, a jeśli oni nie żyją, wówczas spadek przypada rodzeństwu, które ma do niego prawo w równych częściach. Kolejnymi spadkobiercami zgodnie z ustawą są dzieci rodzeństwa zmarłej osoby. Jeżeli żaden członek rodziny spadkodawcy nie zdecyduje się na przyjęcie spadku, wówczas majątek zmarłego przynależy się państwu, co oznacza, że dziedziczy go gmina, w której ostatnio zamieszkiwał spadkodawca. Jeżeli mieszkał on za granicą lub nie ma możliwości ustalenia ostatniego miejsca zamieszkania, wtedy całość spadku otrzymuje Skarb Państwa.