Kredyty oparte na wskaźniku WIBOR, który jest obliczany na podstawie stóp procentowych, stanowią ogromny problem dla wielu Polaków. Od kilku miesięcy trwa szukanie w umowach kredytowych nieprawidłowości, które pozwoliłyby je zaskarżyć ze względu na WIBOR. Sprawę napędza niedawny wyrok sądu, który zdecydował, że w ramach zabezpieczenia procesowego na czas postępowania WIBOR nie będzie uwzględniany w umowie. Taki ruch sprawił, że rata kredytu spadła z 6,7 do 1,7 tys. zł.

WIBOR trafił do sądu

Eksperci obawiają się, że uznanie WIBOR za nielegalny miałoby groźne konsekwencje dla polskiej gospodarki. Na wskaźniku tym opierają się umowy kredytowe warte 10 bln zł, a jego podważenie mogłoby doprowadzić do upadku wielu polskich banków. Z danych Związku Banków Polskich wynika, że do sądów trafiło już kilkadziesiąt pozwów, które dotyczą umów opartych o WIBOR. Podobnie jak w przypadku kredytów frankowych, podstawą oskarżenia ma być niedostateczna polityka informacyjna instytucji finansowych – tłumaczy dr Remigiusz Stanek, radca prawny z kancelarii STANEK Legal. Jeśli brakuje np. symulacji dotyczącej tego, jak może wzrosnąć rata kredytu, sąd może uznać, że konsument nie został w pełni poinformowany. To z kolei prowadziłoby do usunięcia WIBOR z umowy i pozostawienia samej marży banku.

Jednak jest jeszcze za wcześnie, by stwierdzić jakie orzecznictwo przyjmą sądy. Tak jak istnieją podstawy, by spełnić żądania kredytobiorców, tak i istnieją przesłanki, by uznać WIBOR za legalny wskaźnik.

Jak można się spodziewać, cała sytuacja wywołuje ogromne emocje wśród kredytobiorców. Na Facebooku pojawiły się nawet grupy zrzeszające tysiące osób, które czują się oszukane przez banki i chcą walczyć o swoje prawa w sądzie. Niektórzy porównują tę sytuację do kredytów frankowych, w których również konsumenci walczyli o swoje prawa za pomocą pozwów sądowych.

Nie wiadomo jeszcze, jak cała sprawa się zakończy i co wyniknie z pozwów przeciwko WIBOR. Możliwe, że sądy zdecydują się zgodzić z żądaniami kredytobiorców i podważyć WIBOR jako nielegalny wskaźnik. Jeśli tak się stanie, możemy spodziewać się ogromnych perturbacji na rynku finansowym, a wiele polskich banków mogłoby zostać zmuszonych do ogłoszenia bankructwa. Wszystko to sprawia, że cała sytuacja jest bardzo niepokojąca i trudna do przewidzenia. Kredytobiorcy będą musieli uzbroić się w cierpliwość i czekać na rozstrzygnięcia sądów, które mogą mieć ogromny wpływ na ich sytuację finansową.

Jak WIBOR wpływa na kredyt hipoteczny?

WIBOR, czyli Warszawski Indeks Stop Procentowych, to wskaźnik ustalający poziom oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym. Jest on bardzo ważny dla osób zaciągających kredyt mieszkaniowy, ponieważ wpływa na wysokość ich rat. WIBOR jest obliczany jako średnia arytmetyczna oprocentowania pożyczek międzybankowych podawanego przez największe polskie banki i jest używany do obliczania odsetek w umowach kredytowych oraz innych instrumentach finansowych.

Oprocentowanie kredytów mieszkaniowych składa się zazwyczaj z dwóch elementów: stałej marży banku i zmiennej stawki WIBOR. Kiedy WIBOR rośnie, raty kredytów mieszkaniowych również rosną, a odwrotnie – kiedy WIBOR spada, raty kredytów mieszkaniowych również maleją. Dlatego też ważne jest, aby śledzić zmiany WIBOR-u, szczególnie jeśli planujemy wziąć kredyt mieszkaniowy. WIBOR może mieć również wpływ na oprocentowanie lokat bankowych i innych produktów finansowych.

Już na początku 2025 WIBOR zostanie wycofany i w pełni zastąpi go nowy wskaźnik – WIRON. Wprowadzenie WIRON-u jest elementem reformy wskaźników referencyjnych w Polsce, która ma na celu poprawę dokładności i przejrzystości tych wskaźników. WIRON ma być bardziej transparentny i opierać się większą ilość wiarygodnych danych, co ma przełożyć się na wiarygodność tego wskaźnika. WIRON ma zastąpić WIBOR, ale oba wskaźniki będą obowiązywać w okresie przejściowym, do końca 2024 roku