Rynek nieruchomości w Polsce przeżywa załamanie z powodu wysokich stóp procentowych i zaostrzenia kryteriów przyznawania kredytów hipotecznych przez banki. W związku z ograniczeniem zdolności kredytowej Polaków, zawierane jest coraz mniej transakcji na rynku pierwotnym. W III kwartale w sześciu największych aglomeracjach sprzedano 6,6 tys. mieszkań, co oznacza spadek o 30% kwartał do kwartału i aż o 56% rok do roku. W ostatnich latach głównymi klientami na rynku byli ci, którzy kupowali mieszkania dla zaspokojenia własnych potrzeb, stanowiąc 65-75% transakcji, które były finansowane przez kredyty bankowe. Zakupy inwestycyjne stanowiły 35% transakcji. Obecnie proporcje te uległy odwróceniu.

Skutki odpływu klienta kredytowego są już widoczne w cenach nieruchomości. Najbardziej zauważalne są obniżki cen domów, które mogą sięgać ponad 20%. W przypadku mieszkań wyhamowanie wzrostu cen jest bardziej subtelne, jednak odnotowuje się niewielkie spadki, sięgające 1-5%. W październiku ceny mieszkań spadły o 3,4% w porównaniu do maja tego roku, co jest największym spadkiem od dwóch lat, według danych firmy doradztwa finansowego Expander i platformy do wyceny nieruchomości Rentier.io. Wszystko wskazuje na to, że tendencja ta będzie się utrzymywać w najbliższych miesiącach. W IV kwartale rynek wtórny zapewne również zanotuje spadek, z uwagi na brak klienta.

Popyt na kredyt hipoteczny również znacząco spadł w ostatnich miesiącach, co jest skutkiem silnego wzrostu stóp procentowych i pogorszenia się zdolności kredytowej Polaków. Od kwietnia do października liczba udzielonych kredytów hipotecznych na rynku mieszkaniowym zmniejszyła się ponad 3-krotnie rok do roku. W listopadzie rynek zanotował 70% spadek w porównaniu do tego samego miesiąca w 2021 roku.

Niektóre prognozy mówią, że w przyszłym roku ceny mieszkań mogą nadal rosnąć, ale już nie tak szybko jak dotychczas. Inne wręcz przeciwnie – sugerują, że w najbliższych miesiącach należy się spodziewać spadku cen mieszkań. Wszystko zależy od tego, czy sytuacja na rynku kredytów hipotecznych poprawi się w najbliższych miesiącach. Jeśli nie, to możemy się spodziewać dalszego spadku zarówno liczby, jak i wartości zawieranych transakcji na rynku mieszkaniowym. Rok 2023 może przynieść pewne odbicie, jeśli wzrośnie zainteresowanie zakupem mieszkania z myślą o jego wynajmie, ale to zależy od wielu czynników, takich jak stopa bezrobocia, poziom płac czy sytuacja na rynku pracy.

Należy pamiętać, że rynek mieszkaniowy jest bardzo zmienny i trudno przewidzieć, co przyniesie przyszłość. Możliwe, że sytuacja odmieni się w ciągu najbliższych miesięcy i zarówno ceny domów, jak i mieszkań zaczną rosnąć. Wszystko zależy od wielu czynników, takich jak sytuacja gospodarcza, stopy procentowe czy zdolność kredytowa Polaków. Najważniejsze, aby podejmować decyzje o zakupie nieruchomości z rozwagą i po dokładnym przeanalizowaniu swojej sytuacji finansowej. W obecnej sytuacji ważne jest, aby nie brać na siebie zbyt dużego obciążenia finansowego. Warto też rozważyć alternatywne formy finansowania, takie jak kredyty oparte o stałą stopę procentową, które mogą być bezpieczniejsze w dłuższej perspektywie.

Obniżające się ceny mogą być dobrą okazją dla osób, które już od dawna marzą o własnym mieszkaniu, ale dotąd nie mogły sobie na nie pozwolić ze względu na wysokie ceny. Być może będą oni mogli w końcu spełnić swoje marzenia lub zainwestować w nieruchomość, która może przynieść im dodatkowe dochody w przyszłości. Problemem jest to, że niższe ceny będą współwystępowały z trudno dostępnym kredytem. Jednak ciekawe perspektywy tworzy program “Pierwsze mieszkanie” i zawarty w nim system dopłat do kredytów, tak aby ich oprocentowanie (po odjęciu marży) wynosiło zawsze 2% – dzięki takiemu wsparciu sporo osób może się zdecydować na zakup własnego M.

Warto również pamiętać, że sytuacja na rynku mieszkaniowym może się zmieniać i nie wiadomo, jak będzie wyglądać za kilka lat, a nawet za kilka miesięcy. Wszystko zależy od tego, czy sytuacja gospodarcza ulegnie poprawie, a także od decyzji Rady Polityki Pieniężnej i jej wpływu na stopy procentowe. Dlatego też, niezależnie od tego, czy obecnie ceny mieszkań rosną, czy też spadają, ważne jest, aby zachować rozwagę i dobrze przemyśleć swoją decyzję o zakupie nieruchomości. Przyda się też zapoznanie się z różnymi ofertami na rynku, by mieć pełen obraz sytuacji i móc wybrać najlepszą opcję dla siebie.