Nieruchomość gruntowa jest obszarem ziemi stanowiącym odrębny przedmiot własności. Kodeks cywilny, zgodnie z art. 46 definiuje nieruchomość gruntową jako rodzaj nieruchomości i jednocześnie rzecz. Art. 48 kodeksu cywilnego określa budynki, części budynków, a także pozostałe urządzenia trwale związane z gruntem (w tym zasiane oraz zasadzone na nim rośliny) jako części składowe gruntu – z wyłączeniem sytuacji, kiedy stosuje się przepisy o nieruchomościach budynkowych, albo odrębnej własności lokali.

Nieruchomość gruntowa może składać się z jednej bądź kilku działek gruntu. Warto nadmienić, że nie muszą one stanowić jednej, ciągłej powierzchni ziemskiej. Nieruchomość gruntowa może składać się z kilku działek, usytuowanych w oddzielnych miejscach, ale zapisanych w jednej księdze wieczystej i będących jednocześnie własnością jednej osoby. Zgodnie z kodeksem cywilnym wyróżnia się grunty rolne (do prowadzenia działalności wytwórczej w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej), a także grunty nierolnicze (nie będące gruntami rolnymi).

Za nieruchomość gruntową można uznać wyłącznie taką część powierzchni ziemi, która jest wyodrębnioną całością. Prawne wyodrębnienie nieruchomości gruntowej dokonywane jest poprzez wytyczenie jej granic i założenie księgi wieczystej. Jeśli granice nieruchomości gruntowej są sporne, ich przebieg ustala się w wyniku rozgraniczenia.