Stworzenie większego funduszu na remonty i budowę mieszkań komunalnych to jedno z ważniejszych zadań koalicyjnego rządu. Tanie lokale mieszkalne dla osób o niskich dochodach będą łatwiej dostępne, ale idzie to w parze z pracą nad ograniczeniem sprzedaży tego rodzaju nieruchomości z bonifikatą. W praktyce oznacza to, że sejm pracuje nad zakazem wyprzedaży mieszkań komunalnych za ułamek ich wartości.

Koniec z okazyjnym kupowaniem mieszkań komunalnych?

Alina Muzioł-Węcławowicz, ekspertka Instytutu Miast i Regionów zaznacza, że zasób lokali komunalnych wciąż jest niewielki, a kolejki chętnych na tę formę wsparcia duże. Z niedoborem tego rodzaju nieruchomości boryka się wiele samorządów. Właśnie dlatego polityka wyprzedaży za ułamek ich wartości przynosi szkody zarówno ekonomiczne, jak i społeczne.

Mimo że masowa wyprzedaż mieszkań komunalnych jest mniejsza niż jeszcze kilka lat temu, to niektóre samorządy wciąż pozbywają się ich za ułamek wartości. To paradoksalne, biorąc pod uwagę niski poziom dostępności lokali mieszkalnych w naszym kraju. Co ważne zakaz, którego wprowadzenie jest w planach, dotyczy stosowania bonifikat, a nie samej sprzedaży tego rodzaju nieruchomości.

Skąd te bonifikaty?

W 1990 roku pula mieszkań komunalnych wynosiła 2 miliony. Dziś jest ich tylko około 700 tysięcy i liczba ta będzie się kurczyć. Mimo dużych potrzeb mieszkaniowych wśród najbiedniejszych obywateli naszego kraju wciąż co roku sprzedaje się 15-20 tysięcy mieszkań komunalnych z bonifikatami. W niektórych gminach nieruchomości tego rodzaju są sprzedawane za 1% wartości. Skąd taka praktyka? Możliwość sprzedaży mieszkań z bonifikatą sięgającą 99% istnieje na mocy ustawy o gospodarce nieruchomościami z 1997 roku. W tamtym czasie samorządy nie miały środków na remonty kamienic i stały przed dylematem: czy inwestować w remonty, czy w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną i gazową. W takich warunkach możliwość taniej sprzedaży kłopotliwej zabudowy wymagającej remontu miała sens.

Obecnie samorządy mają dużo lepsze warunki do przeprowadzania remontów swojego zasobu mieszkaniowego. Kolejne rządy wprowadziły mechanizmy dopłat, które mogą pokryć nawet 80% kosztów prac remontowych. Nie ma powodu, aby wyprzedawać nieruchomości z bonifikatami, szczególnie gdy ceny lokali mieszkalnych rosną w całej Polsce. Prócz kwestii ekonomicznych wyprzedaż mieszkań komunalnych za ułamek wartości jest głęboko niesprawiedliwa społecznie. Wiele osób o przeciętnych dochodach spłaca wysokie kredyty, by móc sobie pozwolić na własne lokum. Oni nie mogą liczyć na bonifikaty, a wspierając zakup lokum kredytem płacą dodatkowo odsetki.

Budując nowy zasób mieszkaniowy, nie możemy jednocześnie wyprzedawać tego, co mamy. Właśnie dlatego moment, którym prowadzimy nowe inwestycje komunalne, powinien być równocześnie chwilą gdy wyprzedaż tego rodzaju zasobu się kończy. Dzięki temu łatwiej będzie zbudować bogatą pulę łatwo dostępnych lokali samorządowych w dobrym stanie.